Apple kompaniýasynyň öňki başlygy,häzir merhum Stiw Jobs ýaşaýyan
döwrinde çagalaryna i Padde uzak wagt işlamaga rugsat bermesdi. Näme uçin?
The New York Times gazetasinyň jurnalisti Stiw Jobsä şeýle sorag berýar-
:siziň çagalaryňyz iPady halaýyarmi?”-Olar ondan peýdalanmaýarlar.Biz
çagalaryň öüde täze tehnologiýalara sarp edýaň wagtyny çaklab göýars”-
diyib jogap berdi Jobs/Jurnalist bu jogaby aljiran ýagdaýyda geplemesden
kabul etdi. Nämuçindir oňuň nazarynda Jobsnyň öýyi her tarapdan ägirt
uly sensor ekranlar bilen gurşab alinan ýaly,ol bolsa iPadlarny öýine
gelen mýhmanlara süýji paýlan yaly duýardy. Ýone hemmesi hätä şoňa
ýakynrak hem bolup çikmadi. Umumman kremniý jülgesinde iş alib barýan
tehnologik kompaniýalaryň başlyklary öz çagalaryna kompýter ya-da smartfon
ýa-da planşet ekreny aaldýnda wagt geçirmgini çäklab göýanlar.
Jobsnyň maşgalasynda hatt-da agşamära we dýnç günleri gadjetlardan
peýdalanmak gadagan etilendi.Bu bizlere üýtgeşik dýýulýar..Köp ene-atalar
öz çagalarýna internetda näçe islese şonça wagt ötürmagyna rügsat
berýarlar.Emma IT gigantlarynyň baş direktorlaty sada ene-atalar bilmaýan
bir nämeni bilýarlar. 3 D Robbotiçs kompaniýasynyň amala aşýrýan
direktory Kris Anderson öz maşgalasynda gadjetdan ulanmaga çäkleňdiriş
goýan. Ol Hatt-da bu desgalaryň birini hem günine ikki sagatdan köp
ulanyb bilmýan edip sazlab goýan.Meniň çagalarym we ýaň ýoldaşym meňi
gaty täläpkär diyb aýyplýarlar.Olar öz dostlaryna öýinde beýle çak
goýülmandygyny aýdýarlar/”-diydi ol.
Andersoňyň bäş ýaşdan 17 ýaşaça bolan bäş san çagalary bar we bu çakler
olarýň hemmesine degişlidi.” Bunyň sebäpi internetda hetdenaşa gyzyklanma
nahilli howp salýşýny başkalardan görä ol köprak bilýan .Men öz wagtynda
şoniň ýaly problemelera duç boldym we meniň perzentlerim hem şoňuň yaly
problemalara düç gelmakleriny men hahlamaýan”.-diyib düşuntirýar bu
ýagdaýi. Internet”howplylyklary” diyanda Anderson we onuň bilen pikirdeş
ene-atalar zeleli kontinenty gadjetlardan näçe kop peýdalansa şonça olara
bagly bolup galmak lary mumkindigini aýydyarlar. OutCast Agency
kompaniýasyňyň direktory Aleks Konstantinopol özüniň 5 ýaşly oglüna
umumman gadjetdan peýdalanmagy çakleb goýan.
Blogger we Twitter esasçisy EWAN UYilýams aýdişyça ol özuniň ikki
oglyna hem şoniň ýaly çakler goýan. Onuň öýindaki kitablary çagalari
islänça kop okamaklary mumkin.Emma olar planşet we smartfondan bir günde
bir sagat ulanmagy mumkin. Barlaglaryň görkezýany boüýnça çagalar täze
tehnologiýalara oraň duýgur bolýarlar we olara narkotik madda meňseb
baglanib galýarlar. Çagalara planşetdan 30 minut smartfondan bolsa 2
sagatdan kop peýdalanmaga rugsat bermek bolonok. Onda perzentleri näme
bilen meşgul etmek bolýar? Meselen Stiw Jobs agşam nahary öz maşgalasy
bilen geçirmagi,öz perzentleri bilen kitab ökab wakalar barada gürrüň
etmegi gowy görýadi. Şöniň yaly söhbetler wagtynda oňuň çagalaryndan birisi
hem jübinden aýfonny çikarmaga hakky yokdy. Netijede onuň çagalary
interneta baglanyb galmasdan kemillike etdiler. Siz hem şoniň ýaly
çäklendirmaga taýyarmysyz?
