Salam. Biz ulakanlar çagalarymyza hemişe :”Ýalan gepleme,boýnuňa gylyç gelsede dogry geple”-diýas,emma özümuz buňa amal edmýasmy? Psihologlaryň pikrinçä adamlar adamlar dögry gepläni bilen bille ara-çäre ýalan hem gepleb durýan ekenler. Barlagçylar bir topar talyplar, öý bikeleri we telekeçileri test barlagyndan geçirdiler. Netijeler boýunça adamlar söhbetdaşlerinden gun boýünça ikki-uç ýalan gep eşidýar eken.Ýagny eger biz bi kişi bilen 10 minut gepleşsek şonuň 2-3 minudy ýalana sarp edilýan eken. Yone bu ýalan zelelsiz birine ýamanlyk etirmaýan we belki göwünuni gotarmek uçin ulanylýan hümmetdyr.Ýalan geplemek kişiniň jynsy,işi,ýaşy,böýunuň pes ýa-da beýikligine bagly däl eken.Barlaglar dowamynda psiholog alymlar bir topar söýeşenler bilen söhbet geçirdiler.

Şonda oloryň 80 paisy söýan ynsandan geçmişiny ýaşyran. Geçmişi barada umumman geplemeslik söýüşenlere has häsiet eken.Mälim bolüşünça er-aýallar bir-birlarini alajy barynça aldamaslyga hereket edýan eken. Agzybir maşgalada bary 10 paiz ýalan ulanylýan eken. Aýallar ärlärinň abraýyňy goramak uçin ýalan gepleýan eken.Emma erkekler aşyklyk başdangeçirmeleri barada aýallara gözlända 8 gezek köprak ýalan geplýarlar eken. Adamlar kesekilere gözlända ýakynlaryny köprak aldaýan eken. Barlaglar geçirilende her dört adamdan biri diňe gowy nietde aldanyny aýdan. Meselen :” Ömrümde buniň ýaly süýji nahar ieýmakdym!” diyip höşamat etmek hem ýalan hasaplanýar. Adam kä wagt özüni göramak uçin ,meselen biriniň öýine suw daşyryb göýanda hakykaty aýtmaslyga hereket edýar.

Şeýle söýgisi ret edilen ynsanlar hem ýalan ulanýarlar:”Siz ökünmeň aslynda bunan hem owodon gyzyň söýgisine laýyksyz”, “Siziň ýaly gyzyň gadryny bilmäni uçin köp ahmyr çeker”,ýaly gepler bilen teselli berilýar. Bunuň ýaly teswirleme bir maksat bilen berilen. Gözler sözä garanda köprak maglumady äşkär edýar. Alymlar ikki söhbetdaş arasynda tejribe geçirdiler.Söhbet wagtynda ýalançynyň göz hereketi,göreç surada alynday.Netije şol bir zat ýalançy aldän wagty söhbetdaşynyň gözüne gözlemesligä hereket etdi. Şonuň uçin size ýnanyşlaryny halasanyz geplän wagty gözünuzi alyp gaçmaň .Adamlar ýere bakyp ýa-da bir tarapa gözläb geplýanlara ken ýnanýan eken.Eger söhbetdaşyňyz sizden gözüni alman geplesede bu onuň sap ýüreklidigini aňlatmaýar.

Beýle ýagdaýda söhbetdaşyň göreçyna uns bermek zerur. Eger ol giňelib giden bolsa bu ynsan sizi ýaratýar,daralan ýagdaýda sizi halamaýanyny bildirýar. Kişiler ýalan geplända özi bilmän ýagdaýda agzyny eli bilen ýapýan eken. Barlagçylar şepagatçylara bimaryň ýagdaýy barada ýalan geplämagi buýurdylar. Şonda olar olar bilmän ellerini agzyna alyb bardylar.Gözleň barlagçylar nämeler etmäýarlar. Adamlar bir-birlerine ýalan gepleb dürüşyny hemme bilse hem aldanmagy hiç kim halamaýar. Ýalan nahilli bolýanyny bilmäk isleseňiz bazara baryň. Giň galandan ýakaňyzy tütýaňyz. Hakyky bolmän zady hakykyý diyip geçirýarlar. Aldanyp galmak hiç däl. Emma biz bilen özünüzi hätirjem düýuň. Biziň saýtymyz size iň peýdaly maglumatlary size takdym edýar/